VOORWOORD

Beste collega,

Vanuit de projectgroep profilering beeldende vorming, vragen wij in het kader van Cultuureducatie met kwaliteit, flankerend beleid, jullie feedback.

Zoals jullie weten zijn wij bezig met het uitwerken van het profieldeel van de kennisbasis en dat heeft geresulteerd in een site. Doel is om de komende jaren de site als een groeiend document te beschouwen waar pabodocenten in de kunstvakken handvatten kunnen vinden voor de profieldelen in het curriculum.

De opdracht was niet enkel het uitschrijven van het kennisdeel, maar ook deze inhouden te koppelen aan de taxonomie van Bloom en de 21 ste eeuwse vaardigheden. Deze opsommingen zijn van toepassing op de maximale variant.
Tegelijk wilden we de pabodocent handvatten bieden voor de didactiek, zonder hiermee andere opties uit te sluiten.
Veel gebruikte auteurs als Ben Schasfoort en Jos van Onna hebben we opgenomen voor een directe verwijzing.

In het verlengde ligt dat alle kunstdisciplines in een overkoepelende site worden opgenomen.

Wat we van jullie zouden willen terugkrijgen:
A Eerste indruk van de site
B  Zou je de site gebruiken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom wel?
C. Wat moeten we veranderen, toevoegen?
D  Wat vind je van de ambitieniveaus en de mogelijkheden om zelf een profilering samen te stellen?

Verantwoording:

Deze site vormt het resultaat van het project Profileringen in de Kunstvakken op de Pabo’s. Vanuit het flankerend beleid Cultuureducatie met Kwaliteit leveren docenten van de pabo’s een bijdrage aan de versterking van de kwaliteit cultuureducatie. Om toekomstige leerkrachten goed voor te bereiden op het werken op een hoger dan gemiddeld niveau binnen kunst – en cultuuronderwijs, beoogt dit project, op basis van de landelijk vastgestelde kennisbases, profiel-inhouden te benoemen behorende bij de kunstdisciplines en creativiteitsontwikkeling. Daarmee vormt dit resultaat een handvat voor pabo-docenten in Nederland.

Deze site geeft momenteel het uitgewerkte profieldeel van de kennisbasis van beeldend onderwijs en is als volgt opgebouwd:

Aan de hand van de kennisbasis wordt elk deelaspect van het profieldeel uitgeschreven naar twee toetsingsmogelijkheden: beperkt en uitgebreid. Rekeninghoudend met de verschillende ambitieniveaus binnen de pabo’s voor profileringen, stellen deze opties de opleidingen in staat om zelf hun profilering samen te stellen. Bij elk toetsonderdeel wordt een toetsvorm voorgesteld, vanuit de gedachte dat het benoemen van een leerresultaat het leren aanstuurt.  Het voornemen is om  praktijkvoorbeelden, passende bij de toetsing via een hyperlink zichtbaar te maken, zodat de docent of student zich een beeld kan vormen van de opdracht en het vereiste niveau.

De profilering kent de meesterproef. Bij 4.4 zal de student, onafhankelijk of daar een beperkte of uitgebreide variant is gekozen, in staat worden gesteld zich in een kunstdiscipline te profileren door het ontwerpen van een complexe en realistische opdracht. Andere onderdelen van de kennisbasis zijn voorbereidend of ondersteunend aan deze meesterproef. Het is zelfs mogelijk om onderdelen in elkaar te schuiven en met één toets af te toetsen. Ook kunnen toetsen gecombineerd worden.

De toetsen zijn uitgeschreven in relatie tot de taxonomie van Bloom. Er wordt inzichtelijk gemaakt op welk cognitief niveau de opdrachten worden getoetst. Vervolgens wordt aangegeven wat de vereiste inhoud is m.b.t. tot benodigde kennis en vaardigheden.
Deze inhoudelijke eisen vragen vervolgens een afgestemde didactiek van de pabo-docent. Uitgangspunt is het aansturen op het bewust werken met 21 ste eeuwse vaardigheden. Daarom wordt bij elke voorgestelde aanpak, aangegeven welke van deze vaardigheden aansluiten.
Tot slot wordt op de site aangegeven welke hoofdstukken vanuit de twee meest gebruikte  boeken op dit vakgebied als referentie gebruikt kunnen worden. Waar nodig verwijzen bepaalde begrippen met een hyperlink naar ander onmisbaar bronmateriaal.R

Namens de leden van de werkgroep flankerend beleid profieldeel 2015:

Amanda Hendriks

Elsje Huij

Ronald von Piekartz
E. Wat je ons verder wilt meegeven: ….

Inhoud, kennis en vaardigheden: Wat moeten studenten leren/kennen/kunnen?

Per punt bekijken we in hoeverre we dit voor Beeldend Onderwijs gezamenlijk kunnen uitwerken. Waar mogelijk leggen we hierbij relaties met:

  • Vakintegratie – de samenhang met andere vakken
  • 21e eeuwse vaardigheden (zoals omschreven in het leerplankader van SLO)
  • Het leerplankader van SLO
  • Creativiteitsontwikkeling (zoals omschreven in het leerplankader van SLO)
  • Didactiek:  Hoe leer ik als pabodocent de studenten dit aan?

Ter illustratie kunnen ‘doorkijkjes’ geschreven worden zoals bij TULE: wat doe je met de studenten bij het betreffende onderdeel.

  • Indicatoren: Hoe kan ik toetsen/beoordelen dat de studenten dit hebben bereikt?
  • We maken hierbij gebruik van de herziene taxonomie van Bloom om onderscheid te maken tussen de verschillende niveaus van kennisverwerving en –verwerking.
  • We koppelen dit waar mogelijk aan gangbare toetsvormen in de pabo.

Voor het geheel van dit profieldeel formuleren we verschillende ambitieniveaus voor pabo’s en geven we voorbeelden van hoe dit binnen de pabo vorm kan krijgen zowel in als na de initiële opleiding.

Welke kennis en vaardigheden moet iedere beginnende leraar bezitten, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs? En welke kennis en vaardigheden zijn nodig om les te kunnen geven binnen het leergebied kunstzinnige oriëntatie of in een van de kunstvakken? Om antwoord te geven op deze vragen zijn voor alle vakken kennisbases opgesteld.

Kennisbases kunst en cultuur

In opdracht van de HBO-raad heeft de Commissie Kennisbasis Pabo zich gebogen over de vraag welke vakkennis iedere beginnende leerkracht moet bezitten voor alle vakken naast Nederlandse taal, rekenen en didactische vaardigheden. Het resultaat is een serie van tien kennisbases waaronder drie voor kunstzinnige oriëntatie.

Ook voor de lerarenopleidingen voortgezet onderwijs zijn kennisbasis ontwikkeld voor alle vakken. Dit om het gewenste en noodzakelijke kennisniveau in het voortgezet onderwijs te borgen en te verhogen. In 2012 en 2013 werkten het HBO-netwerk kunstvakdocentenopleidingen en het LKCA samen bij de validering van de kennisbases voor de kunstvakken voor de kunstvakdocentenopleidingen. Voor de bachelor kunstvakdocentenopleidingen zijn deze ondertussen vastgesteld. Voor de master Kunsteducatie is zo’n kennisbasis niet geformuleerd.

 Opbouw kennisbases

De kennisbases zijn opgesplitst in een kerndeel en een profieldeel. Het eerste richt zich op elementaire docentenkennis van het betreffende vak. Het profieldeel biedt ruimte voor verdieping en voor individuele profilering van zowel student als opleiding.

Kennisbases Pabo – kunstzinnige oriëntatie

Kennisbasis pabo: beeldend onderwijs
Kennisbasis pabo: dans & drama
Kennisbasis pabo: muziek

Kennisbasis Bachelor – kunstvakdocentenopleidingen

Kennisbasis Bachelor: docent dans
Kennisbasis Bachelor: docent muziek
Kennisbasis Bachelor: docent theater
Kennisbasis Bachelor: docent beeldende kunst & vormgeving

Meer informatie

Kennisbases voor alle vakken op 10voordeleraar.nl
Advies van de Commissie Kennisbasis Pabo (januari 2012)